Faydalı Bilgiler

ESAS NO    : 2017/3874 

KARAR NO    : 2018/2079

BAŞKAN  : ŞAHİN ÇİL              (33467)

ÜYE        : SÜHEYLA YILDIRIM         (38257)

ÜYE        : Dr. ÖZGÜL ÖZKAN ÜRÜN    (38433)

KATİP        : İLKAY ELMALI          (169079)

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ    : ANKARA 45. İŞ MAHKEMESİ

TARİHİ        : 12/07/2017

NUMARASI        : 2016/343 2017/291

DAVACI : ....................

VEKİLİ :     Av. BÜLENT MUGAN Ziya Gökalp Caddesi 30/21 Kızılay /   ANKARA

DAVALI  : ...............

VEKİLİ   :................

DAVANIN KONUSU    : Alacak (İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan)

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: 

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 28 yıllık makine formeni tecrübesi olduğunu 09/06/2006-22/05/2011 tarihleri arasında yurtdışı hizmet sözleşmesi ile şirketin Romanya'da bulunan şantiyesinde 1.750,00 euro ile çalıştığını, 200 euronun şantiyede avans olarak verilip, bakiyesinin banka kanalı ile yatırıldığını, 07:00-21:00 saatleri arası çalışmanın dini bayramlarda 1 gün, yılbaşı ertesi 1 gün hariç devam ettiğini, yıllık izinleri kullanmadığını, 3 öğün yemek ve barınma ihtiyacının davalı işverence karşılandığını, barınma ücretinin yaklaşık aylık 150 Euro, yemek giderinin ise 180 Euro olduğunu belirterek, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti ve UBGT ücretlerinin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. 

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava zamanaşımı itirazında bulunmuş, davacının her ay fazla mesai yaptığı iddiasının gerçekçi olmadığını, ücretlerin banka kanalı ile ödendiğini, iş akdinin davacı yanın istemi ile sona erdirildiğini savunmuştur.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ:

İlk derece mahkemesince özetle; davacının davalıya ait işyerinde 09/06/2006 -09/04/2011 tarihleri arasında (23/12/2007- 07/10/2008 tarihleri arasında Türkiye'de kaldığı 9 ay 15 günlük süre hariç olmak üzere) 4 yıl 29 gün süreyle çalışmasının  olduğu, ücretinin 1900 euro olduğu, davacının iş akdinin haklı nedenle sona erdirildiği hususunun davalı işverence ispatlanamadığı, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, kıdem tazminatının bilirkişi raporunda tavan üzerinden hesaplandığı, yerleşik içtihatlar dikkate alınarak kıdem tazminatının "TL" cinsinden, ihbar tazminatının ise "Euro" cinsinden hükmedilmesi gerektiği, davacı taraf fazla çalışma ve UBGT ücreti isteminde de bulunmuş ve bilirkişi raporunda da söz konusu bu alacak kalemleri hesaplanmış ise de hesaplamanın davacı tanıklarının beyanlarına göre olması, davacı tanıklarının da davalı aleyhine açtıkları davaların bulunması sebebiyle fazla çalışma ve UBGT ücret alacağının ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İSTİNAF BAŞVURUSU:

İstinaf kanun yoluna süresi içerisinde davalı vekili başvurmuştur. İstinaf dilekçesi davacı tarafa 16.08.2017 tebliğ edilmiş, davacı vekili süresinde (18.08.2017) katılma yoluyla istinaf yoluna başvurmuştur.

 Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının tazminata esas ücretinin 1900 euro olarak tespit edilmesinin dayanağı olmadığını, dosyada mevcut banka kayıtlarında davacının ihtirazi kayıtsız kendisine ödenen ve hiçbiri 1900 euro olmayan tutarları tahsil ettiği gözönüne alındığında, bu durumun davacının ücretinin tespit edilen düzeyde olmadığının yazılı delili niteliğinde olduğunu, ücret içinde fazla mesai ödemelerinin de bulunduğunu, temel ücretin fahiş hesaplandığını, kıdem tazminatına hükmedilmesinin hatalı olduğunu, davacının iş akdinin iş bitimi nedeniyle sona erdirildiğini, davacıya iş bitiminde başka bir şantiyeye gitmesi söylenmesine karşın davacının bunu kabul etmediğini ve iş akdinin eylemli biçimde kendisi tarafından sonlandırıldığını ileri sürmüştür.

Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; kıdem tazminatı alacağının talep gibi euro cinsinden karar altına alınması gerektiğini, brüt işçilik ücreti belirlenirken yemek giderinin eklenmemesinin hatalı olduğunu, temel ücret brütleştirmenin hatalı olduğunu, tanık beyanına göre yapılan fazla çalışma ve UBGT ücreti hesabına ilk derece mahkemesince husumetli olduğundan bahisle  itibar edilmemesinin içtihada aykırı olduğunu, davalı firmaya karşı açılmış yüzlerce işçilik alacağı davası olduğunu, işten ayrılan bir işçinin aynı zamanda işverene karşı davası olmayan ve aynı sürede birlikte çalışmış olan tanık dinletmek zorunda bırakılmasının müvekkilinin hak kaybına uğramasına sebebiyet vereceğini ileri sürmüştür.

DEĞERLENDİRME/ GEREKÇE:

Davalı taraf istinaf başvurusunda, davacı tarafın istinaf süresini kaçırdığını iddia etmiştir. Davalı tarafın istinaf dilekçesi, davacı tarafa 16/08/2017 tarihinde tebliğ edilmiş olup davacı taraf 18/08/2017 tarihinde istinafa cevap dilekçesiyle katılma yoluyla istinaf kanun yoluna başvurmuştur. Davalı tarafın süre itirazı yerinde değildir.

Davalı vekili; ilk derece mahkemesince hükmedilen kıdem ve ihbar tazminatına esas alınan 1900 Euro temel ücretin fahiş olduğu, davalı tarafla husumetli tanık beyanlarına göre hesaplamaya gidildiği yönünde istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davalı tarafça dosyaya ücret bordrosu sunulmamıştır. Dosyada tespit edilen 1750 Euro temel ücret; emsal ücrete, davacı tanık anlatımlarına,  banka kayıtlarına ve dosya kapsamına uygundur. Temel ücrete eklenen 150 euro konaklama, barınma ve 3 öğün yemek karşılığı olarak yurt dışında sağlanan bir ayni yardımdır. Temel ücrete yemek gideri de dahil 150 Euro eklenmesi dosya kapsamı ve oluşa uygundur. Ayrıca davacının, sözü edilen rakamın brütleştirilmesi konusundaki istinaf başvurusu da yerinde görülmemiştir. Davacı işçi elinde yazılı delil olmadığından iddiasını tanık delili ile ispatlamak zorundadır. Davalı işverenle husumeti bulunan tanıkların beyanlarına itibar edilemeyeceği yönündeki davalı itirazı haklı görülmemiştir. Davalı taraf iş sözleşmesini iş bitimi nedeniyle feshettiğini savunmuştur. İş bitimi, yasada düzenlenen haklı fesih hali değildir. Kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde iş sözleşmesinin sona erdiği hususu işverence ispatlanamamıştır. Davacı taraf kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazanmıştır. Tüm bunlara ilişen taraf itirazları yerinde değildir.

 Ancak yasa gereği çalışmayı ve ödemeyi gösterir evrak düzenleme/ saklama yükümlülüğü olan işverenin bu yükümlülüğe rağmen belge sunmadığı halde, salt davası var diye tanık anlatımına itibar edilmemesi hem yasanın ruhuna ters olacak hem de adalete uygun olmayacaktır. Somut olayda olduğu gibi davacının yurt dışında çalıştığı dikkate alındığında, hem aynı şantiyede çalışmış, çalışma koşullarını iyi bilen hem de davalıya karşı dava açmamış tanık bulmasının zorluğu karşısında tanık anlatımına itibar edilmeyerek fazla çalışma ve ubgt ücret alacağı talebinin reddine karar verilmesi hatalı olmuştur. Davacı başvurusu bu yönüyle haklıdır. Dairemiz incelemesinden geçen benzer dosyalarda tespit edilen, şantiye çalışması genel koşullarından da bilirkişi raporunda örtüşen davacı tanık anlatımına göre tespit edilen haftalık 3 saat fazla mesai ile  dini bayramlarda bir gün hariç genel tatil günlerinde çalışma kabulü dosya kapsamı ve oluşa uygundur. Bilirkişi, tanık beyanlarını değerlendirerek  oluşa uygun, makul biçimde fazla çalışma ve UBGT alacaklarını hesaplamıştır. Bu sebeple davacı taraf tespit ve hesaplama yöntemi dosya kapsamı ile oluşa uygun düşen bilirkişi raporunda hesaplanan 1.421,40 Euro fazla mesai ve 469,56 Euro UBGT alacaklarına hak kazanmıştır. Bu alacaklar yönünden ıslah dilekçesi verilmemiştir. UBGT ücreti yönünden taleple bağlı kalınıp 100-Euronun, fazla mesai ücreti olarak da raporda hesaplanan  1.421,40 Euronun davalıdan tahsiline karar verilmelidir.

Davacı vekili TL olarak hükmedilen kıdem tazminatının  Euro olarak hesaplanması gerektiğini ileri sürmüştür. Davacı yurt dışında çalıştığından ve ücretini Euro cinsinden aldığından kıdem tazminatına da davacının talebi de göz önünde bulundurularak Euro cinsinden hükmedilmesi gerekmektedir. Buna göre bilirkişi tarafından TL olarak hesap edilen kıdem tazminatına, akdin fesih tarihindeki kur üzerinden Euro'ya çevrilerek 4.934,67 Euro olarak hükmedilmesi gerekmektedir.

Tüm bunlara göre, davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine; davacı vekili başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın ıslah dilekçesi doğrultusunda kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ve ubgt ücreti yönünden kabulüne karar verilmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle,

I-Davalının istinaf başvurusunun HMK' nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,

II-Davacının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b.2 maddesi gereğince KABULÜ İLE İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ KALDIRILMASINA,

III-Davanın KISMEN KABULÜ ile, 

1-Net 4.934,67-Euro kıdem tazminatının iş akdinin feshi tarihi olan 22/05/2011 den itibaren işleyecek ve hesaplanacak 3095 sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarının bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanmak sureti ile ödeme günündeki Merkez Bankası euro kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,

2-Net 3.546,67-Euro ihbar tazminatının 1.000 Eurosunun dava tarihinden, bakiyesinin ise ıslah tarihi 31/05/2017 den itibaren işleyecek yasal faiz uygulanmak suretiyle  ödeme günündeki Merkez Bankası euro kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,

3-Net 1.421,40-Euro fazla mesai ücretinin dava tarihinden işleyecek ve hesaplanacak 3095 sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarının bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanmak sureti ile ödeme günündeki Merkez Bankası euro kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,

4-Net 100-Euro UBGT ücretinin  dava tarihinden işleyecek ve hesaplanacak 3095 sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince devlet bankalarının bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanmak sureti ile ödeme günündeki Merkez Bankası euro kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, fazlaya ilişkin hakkın saklı tutulmasına,

5-Davacının yıllık izin ücreti alacak talebinin REDDİNE,

6-Alınması gereken 3.781,92-TL karar ve ilam harcından davacı tarafından peşin ve ıslah harcı olarak yatırılan 700,63 TL ile davalı tarafından yatırılan 1.762,17 TL istinaf karar harcının mahsubu ile bakiye 1.319,12 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaytına,

7-Davacı tarafından ilk derecede peşin ve ıslah harcı olarak yatırılan toplam 700,63 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

8-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 6.440,06-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,

9-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 3.844,72-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,

10-Davacı tarafından ilk derece yargılaması sırasında yapılan toplam 658,00-TL  yargılama giderinin davanın red/kabul oranına göre hesaplanan 417,06-TL'sinin davalıdan  tahsili ile davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına, 

11-Davalı tarafından ilk derecede yapılan toplan  133,20-TL -TL  yargılama giderinin davanın red/kabul oranına göre hesaplanan 48,85-TL'sinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine, bakiyesinin davalı üzerinde bırakılmasına, 

12-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru sırasında yatırmış olduğu 31,40 TL harcın talep halinde davacıya iadesine, 

13-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru sırasında yapılan 12,50 TL masrafın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

14-Davalının istinaf başvurusunda yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,

15-Taraflarca yatırılıp kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde ilgilisine iadesine, 

16-HMK'nın 359. maddesinin 3. fıkrası gereği kararın tebliği ile 302. maddesinin 5. fıkrası gereği harç tahsil müzekkeresi yazılması işlemlerinin İLK DERECE MAHKEMESİ TARAFINDAN YAPILMASINA,

Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 8/3 maddesi uyarınca  kararın tebliğinden itibaren 8 gün  içerisinde Yargıtay'a temyiz yolu açık olmak üzere 10/07/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH: 17/07/2018

  Şahin ÇİL         Süheyla YILDIRIM                  Dr.Özgül ÖZKAN ÜRÜN          İlkay ELMALI

  BAŞKAN                         ÜYE                                           ÜYE                            KATİP    

    33467                              38257                                        38433                               169079